4 kwietnia 2025 r. Sejm przyjął rządowy projekt ustawy zmieniający zasady naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Nowe przepisy trafią teraz do Senatu, a jeśli proces legislacyjny zostanie zakończony zgodnie z planem, zmiany wejdą w życie już od 1 stycznia 2026 roku. Według szacunków premiera, ma na nich skorzystać nawet 2,5 mln firm, jednak nie wszyscy przedsiębiorcy mogą liczyć na korzyści. Szczególnie ci o wyższych dochodach mogą ponieść dodatkowe koszty.
W niniejszym artykule przedstawię kluczowe informacje o tym, jak będzie naliczana składka zdrowotna w nowym systemie, kto zyska, a kto może zapłacić więcej. Wyjaśniam także, dlaczego koszty firmy nie wpłyną na zmniejszenie składki i co to oznacza dla przedsiębiorców z różnych branż.
Nowy system naliczania składki zdrowotnej w 2026 – zasady w pigułce
Zgodnie z przyjętym przez Sejm projektem, podstawę składki zdrowotnej będzie się ustalać w dwóch etapach:
- Część ryczałtowa – 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia
- Część procentowa – naliczana od nadwyżki dochodów (przy skali i podatku liniowym) lub przychodów (przy ryczałcie), które przekraczają określony próg.
Skala podatkowa i podatek liniowy
- Część ryczałtowa: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.
- Część procentowa: 4,9% od dochodów przekraczających 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- Część ryczałtowa: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.
- Część procentowa: 3,5% od przychodów przekraczających 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Karta podatkowa
- Tylko część ryczałtowa: 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia (aktualnie jest to 9% od pełnej kwoty minimalnego wynagrodzenia).
Kto zyska na zmianach?
Według wyliczeń Ministerstwa Finansów, z nowych zasad największe korzyści odniosą:
- Przedsiębiorcy z umiarkowanymi dochodami
Osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG), rozliczające się podatkiem liniowym bądź na skali, jeśli ich dochody nie przekraczają progu decydującego o podwyższonej części procentowej składki. - Ryczałtowcy o niskich i średnich przychodach
Najwięcej zyskają firmy, które nie przekroczą 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia, ponieważ część procentowa składki (3,5%) naliczana będzie dopiero powyżej tego poziomu. - Przedsiębiorcy korzystający z karty podatkowej
Dla nich podstawa obliczania składki zdrowotnej ulegnie obniżeniu do 75% minimalnego wynagrodzenia. To korzystne szczególnie dla osób prowadzących niewielkie biznesy usługowe lub rzemieślnicze.
Kto może zapłacić więcej?
Mimo że nowe zasady mają głównie pomóc drobnym przedsiębiorcom, część firm na nich straci:
- Przedsiębiorcy o wyższych dochodach
Jeśli dochody z JDG lub przychody ryczałtowca znacznie przekraczają określone progi (1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia przy skali i podatku liniowym czy 3-krotność przy ryczałcie), składka zdrowotna będzie wyższa niż obecnie. - Branża handlowa i firmy z dużymi, lecz nieregularnymi przychodami
Przy wysokich przychodach, nawet jeśli koszty są znaczące (co obniża faktyczny zysk), przedsiębiorca i tak zapłaci wyższą składkę zdrowotną. Koszty bowiem nie wpływają na zmniejszenie części procentowej składki, co może być szczególnie dotkliwe dla handlowców i sezonowych biznesów. - Wysoko opodatkowane spółki
Nowy model składki zdrowotnej, choć nieco mniej dotyczy osób prawnych, może częściowo wpłynąć na sytuację wspólników rozliczających się indywidualnie, jeśli dochody przekraczają ustalone progi.
Co zmienia nowy model naliczania składki zdrowotnej?
Nowy system jest bardziej progresywny – im wyższe dochody lub przychody, tym wyższa składka zdrowotna. Dla wielu przedsiębiorców to dobre rozwiązanie, ponieważ osoby zarabiające mniej będą płacić relatywnie niższą składkę. Jednocześnie przedsiębiorcy z wysokimi przychodami mogą mieć trudniejszą kalkulację i wyższe koszty prowadzenia działalności, zwłaszcza jeśli przychody są nieregularne i trudno je zaplanować.
Jak się przygotować do zmian w składce zdrowotnej?
- Przeanalizuj formę opodatkowania
Sprawdź, czy przy Twoich dochodach (lub przychodach) zmiana formy opodatkowania, np. z ryczałtu na skalę czy odwrotnie będzie bardziej korzystna. Pamiętaj, że wybór formy opodatkowania wpływa na wysokość składki zdrowotnej. - Oceń ryzyko dla swojej branży
Jeśli prowadzisz działalność z nieprzewidywalnymi przychodami (np. handel sezonowy), skonsultuj się z biurem rachunkowym, aby ustalić, jak zmiany mogą przełożyć się na Twoje składki. - Monitoruj prace legislacyjne
Projekt trafił do Senatu, zatem ostateczna wersja ustawy może ulec drobnym korektom. Warto śledzić oficjalne komunikaty i opinie ekspertów. Już teraz prezydent zapowiedział, że Ustawa w takim kształcie jest nie do zaakceptowania. Sytuacja jest dynamiczna, więc warto śledzić ten temat. - Skonsultuj się z doradcą podatkowym
Doradca podatkowy pomoże Ci dobrać odpowiednią strategię, tak abyś możliwie najlepiej wykorzystał nowe zasady i uniknął niepotrzebnych kosztów.
Planowane zmiany w składce zdrowotnej – podsumowanie
Zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców, które mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku, wprowadzają dwuetapowy model ustalania podstawy. Ma to pomóc firmom o niższych dochodach, zwłaszcza tym rozliczającym się ryczałtem lub kartą podatkową. Jednocześnie przedsiębiorcy z wysokimi przychodami mogą odczuć wzrost składek, co będzie szczególnie dotkliwe, jeśli przychody są trudne do przewidzenia.
Należy na bieżąco śledzić co dzieje się z Ustawą, ponieważ temat wzbudza dużo emocji, ma swoich zwolenników, jak i przeciwników, którzy apelują do prezydenta o weto.
Jeżeli szukasz godnego zaufania biura rachunkowego, które zadba o Twoje terminowe oraz rzetelne rozliczenia, zapraszamy do kontaktu. Od lat wspieramy małe i średnie firmy, które cenią dokładność, terminowość i partnerską współpracę.
